За време на Отоманската империја, освојувачите ги ставија српските и босанските рудници во служба на империјата. Векови подоцна, минералното богатство на Балканот повротно е цел на Турција, чиј рударски сектор забрзано се развива, но не со стапка со која можат да се задоволат потребите на нејзината брзо растечка економија, пишува деловниот сервис БНЕ во написот „Турските рудари се вртат кон рудното богатство на Балканот.“

По распаѓањето на Југославија, рудниците во регионот беа или недоволно искористени или напуштени. Но, стабилизацијата и развојот доведоа до тоа да се случи препород на локалната рударска индустрија.

Турските компании се зафатени по потрага на лиценци низ регионот и за тоа ја имаат поддршката од своите политичари. Но, и западните компании, исто така, сакаат дел од ова рудно богатство заради што професорот за политички науки на Газикент Универзитотот од Турција напиша дека контролата над рудните богатства, особено во Косово и во Македонија, претставуваат ризик да станат „најголема битка меѓу Турција и европските сили.“

Со 6 милиони тони хром и бакар, Албанија е особено посакувана дестинација за турските компании, а владата во Тирана се очекува да издаде околу 150 лиценци само во следнтие неколку месеци. Турската компанија „Екин Маден“ влезе во земјата откако потпиша договор со канадскиот „Тирекс“ за продолжување на комерцијалното производство на бакар и злато во шест области во дистриктот Мирдита. Оваа заедничка зделка се очекува да носи по 2.000 тони руда дневно. Друга компанија „Тете Мајнинг“ вади бакар во Албанија од 2000-та година, а планира да отвори и рудник за хром.

Косово, пак, може да се пофали дека поседува 50 отсто од резервите на никел од поранешна Југославија, 48 отсто од цинкот и оловото, 47 отсто од магнезиумот и 36 отсто од лгнитот. Косово е, исто така, богато со азбест, боксит, хром, мермер и кварц. Според зборовите на Меѓунродниот совет за рударство и метали, „оваа мала територија е дом на едно од најконцентрираните наоѓалишта во Европа и на потенцијално најпрофитните сектори за ископување на руда. Со над 14,7 милиони тони резерви кои се спремни за експлоатација, Косово ја има петтата најголема акумулација на лигнит на планетата. Двата најголеми турски конгломерати „Чинер групата“ и „Коч групата“ се натпреваруваат преземање на тамошните проекти за термоцентрали. Победникот ќе добие право и на ископување на 330 милиони тони лигнит.

Кога станува збор за Македонија, Турците фрлаат око на појасот богат со руди кој се протега низ Србија, Македонија и Грција и содржи неколку големи депозити, слични на оној каква што е Саса.

Канадската компанија „Еуромакс Рисорсис“ објави дека планира да подигне 3,36 милиони долари преку приватна директна инвстиција, а бара и дополнителни финансии за своите пограми за истражување на руди во регионов, меѓу кои и Македонија.

„Еуромакс“ во земјава истражува злато и бакар во месноста Иловица северно од грчката граница во близина на Гевгелија. Покрај ова, таа има истражувачки проекти и во Србија и Бугарија.

Компанијата планира да продаде 14,8 милиони обични акции по цена од 0,22 долари по акција. Сите оние што ќе купат од овие акции ќе се здобијат со право да купат по уште една акција на секоја претходно купена во следните две години по цена од 0,30 долари.

Во однос на истражувањата во месноста Иловица и и Турн проектот во Бугарија, компанијата презема чекори да изнајде независна консултантска фирма да изврши нова проценка на изнајдените ресурси. Новите проценки ќе вклучуваат резултати од последните истражувања.

http://www.plusinfo.mk/vest/29551/Euromaks-Risorsis-podiga-sredstva-za-istrazhuvanjata-na-rudi-vo-Makedonija

Многу прогнози велат дека оваа 2012 година ќе биде една од најтешките години на економски план. Каква година очекувате Вие? Како ќе работи Бучим годинава?

Бидејки веќе влеговме во вториот месец од оваа година, сметам дека и прогнозите за оваа година можат да бидат пореални од оние пред крајот на 2011 година. Јас мислам дека 2012 година по многу нешта ќе биде една од поспецифичните и неизвесни години во последната деценија и оценката „тешка“ може да биде релативна и да не се почувствува подеднакво во сите сектори.

Специфичноста и неизвесноста на оваа тековна година пред сè зависи од финансиските проблеми на повеќе држави-членки на Европската унија и начинот колку успешно ќе се решава европската криза. Иако ние сè уште не сме членка на Европската унија, како мала земја сигурно ќе ги почувствуваме проблемите. Но, ова е тема на која треба да дадат оценка и проценка одговорните во државата. Јас би се сконцентрирал на состојбата во Бучим и како претседател на Македонската асоцијација за рударство при Стопанската комора на Република Македонија, накратко ќе се обидам да дадам прогноза како ќе работи овој сектор.

Бучим веќе има усвоено план за работа за 2012 година и предвидена е работа со полн капацитет и со сите вработени кои денес ги имаме, повеќе од 650 луѓе. Реалното производство во 2012 година ќе биде зголемено за повеќе од 25%, сметано на производството на бакар.Имено, Бучим од 2005 година од кога е сопственик фирмата Солвеј до денес произведува околу 8.000 тони бакар годишно, а годинава оваа бројка треба да ја надмине количината од 10.000 тони бакар.

При ова веднаш да нагласам дека се работи за ново производство на катоден бакар во новоизградената фабрика за лужење и производство на катоден бакар. Аналогно ќе биде зголемен и вкупниот приход, чиј износ ќе зависи од цената на бакарот на берзата. Она што зависи од нас ние сигурно ќе го направиме, затоа што овој колектив добро и хомогено работи веќе осма година.

Каков профит ќе оствариме зависи од цената на бакарот на светските берзи, но сепак очекуваме дека и оваа деловна година ќе ја завршиме успешно.

 Какви се прогнозите како ќе се движат цените на бакарот и металите годинава?

Ова прашање навистина е тешко да се одговори, но ако денот по утрото се познава тогаш тековната година во поглед на цените на металите ќе биде поволна. Притоа да нагласам дека ние во Бучим никогаш посебно не сме се радувале на многу високите цени на бакарот на берзата, од причина што ниту едно зголемување не оди само. Односно, ако сите цени се зголемуваат, профитот, кој е крајната цел може да биде и помал. Само да споменам два факта. Електричната енергија учествува со околу 30% во цената на чинење на бакарот, а нафтата со 9%. Овие два енергенси секогаш предизвикуваат или дирекно учествуваат во зголемувањето на цените. Притоа ако ги додадеме евентуалните нови жаришта надвор од Европа, кои може да влијаат на цената на нафтата како што е Иран, тогаш неизвесноста е уште поголема.

Во оваа пригода не би сакал да пропуштам да нагласам дека Бучим преработува апсолутно најсиромашна руда на бакар во светот и дека нас први нè погодуваат сите негативни тенденции. Но, бидејќи јас во мојот живот сум голем оптимист, очекувам успешно да продолжиме да чекориме напред.

 Со кои резултати ја завршивте минатата година? Дали таа беше успешна за Бучим?

Изминатата 2011 година ја завршивме успешно и со профит, иако тој секогаш може да биде поголем.Ланската 2011 година за Бучим ќе остане забележана по многу работи врзани за неговата историја и тоа за нас, раководството, е од големо задоволство.Во почетокот на 2011 година добивме концесија за детални геолошки истраги на два нови локалитети: Боров дол и Кадиица Метал. Првиот локалитет е на оддалеченост од нашиот рудник од 8 километри и треба да претставува континуитет на работа на постоечкиот рудник во периодот 2020-2030 година, бидејќи рудата е во сулфидна форма и соодветна на постоечката технологија во Бучим.

Во 2011 година се трудевме да решиме некои проблеми од доменот на археологијата и да овозможиме услови за целосни геолошки истраги.

Вториот е на локалитетот на Пехчево каде што извршивме истражувања во 2011 година и првите резултати се поволни. Останува да се направи уште многу, а познато е дека геолошките истражувања чинат многу пари. Но, сепак ако продолжат нормалните текови во стопанството, реално е да се очекува дека во реонот на Пехчево ќе никне нов рударски капацитет од кој ќе се добива катоден бакар.

Минатата 2011 година е карактеристична за Бучим и по тоа што на 30 декември е добиен првиот катоден бакар од новоизградената фабрика за лужење. Оваа инвестиција вредна 11 милиони евра и во која се вработени нови 65 работници, по многу нешта е важна и значајна и за Радовиш, но и за Македонија.

Како прво, од неа за прв пат во Македонија се добива катоден бакар (готов производ) кој ќе се продава директно на пазарот. Второ, овој проект дефинитивно го решава долгогодишниот еколошки проблем со загадување на водите во регионот и во Македонија, и со него Бучим се симнува од списокот на жешките точки од картата на Македонија од аспект на екологијата.

Во новоизградената фабрика е применета најсовремена технологија и е направен целосно затворен систем на кружење на водите.

Солвеј секоја година инвестира по 5-6 милиони евра во Бучим

Колку руската компанија Солвеј, која е сопственик на Бучим, има инвестирано досега во компанијата?

За дел од ивестициите веќе кажав. Конкретно, Солвеј инвестира секоја година просечно по 5-6 милиони евра и тука лежи одговорот за континуираното остварување на добри резултати. Нашиот сопственик, за разлика од многу други, прво дава па бара. Во земјава има и такви кои купуваат фирми, извлекуваат од нив што може да се извлече и исчезнуваат. Тоа не е добро за Македонија.


Државата мора редовно да ги плаќа обврските

Неликвидноста на претпријатијата во Македонија е еден од поголемите во државата и тоа прашање мора системски да се решава и реши. Прво, државните претпријатија мора поредовно да си ги исполнуваат платежните обврски, а потребно е да се донесе строг закон за ликвидирање на фирмите кои не си ги исполнуваат своите обврски, затоа што тие се само штета и прават нереална привидна слика и за државата и за самите себе.Просто е несфатливо, а кај нас долго постои тој факт, дека нешто може да се земе, а да не се плати. А тоа е навика на многу фирми и штетата се мултиплицира врз целата економија.

 Бучим е меѓу најголемите и најпрофитабилни компании во Македонија. Каде го продавате вашиот производ?

Засега ние имаме само еден купувач, тоа е наша фирма-сестра. Целокупното количество бакарен концентрат се преработува во Бугарија, а на тој начин целокупното производство се извезува. Немаме проблеми со пласманот и досега немаме ниту една рекламација.

 Многу компании се жалат на ликвидноста како голем проблем во работењето. Како и дали овој проблем го чувствува Бучим и имате ли некој предлог или совет како може тој да се надмине?

Ние немаме проблем со ликвидноста. Но, овој проблем го чувствуваме кај многу наши партнери.Неликвидноста на претпријатијата во Македонија е еден од поголемите во државата и тоа прашање мора системски да се решава и реши. Прво, државните претпријатија мора поредовно да си ги исполнуваат платежните обврски, а потребно е да се донесе строг закон за ликвидирање на фирмите кои не си ги исполнуваат своите обврски, затоа што тие се само штета и прават нереална привидна слика и за државата и за самите себе.

Просто е несфатливо, а кај нас долго постои тој факт, дека нешто може да се земе, а да не се плати. А тоа е навика на многу фирми и штетата се мултиплицира врз целата економија.

 Каков е вашиот однос со банките, кредитирањето и ризикот? Како гледате на ова прашање?

Ние како Бучим немаме проблем со кредитирањето кај банките. Главно користиме кредит од Комерцијална банка и истиот го цениме како коректен и на обострано задоволство.Јас почнувам да го разбирам стравот на банките од ризиците, бидејќи сме сведоци на многу превари, невратени кредити, затворени или незавршени објекти. Сметам дека мерките и понатаму треба да се заоструват и кредитите да ги добиваат само фирми кои навистина нешто ќе направат и придонесат и за вработувањето, и за себе, и за државата.

 Кои се, според Вас, најголемите предизвици со кои се соочуваат компаниите и македонската економија?

Еден од проблемите е ликвидноста и тука навистина нешто итно треба да се преземе.И покрај многуте подобувања во законската регулатива, сè уште многу е присутен бирократскиот однос на администрацијата. Денес многу полесно ќе постигнеш договор со највисокото државно раководство за важни прашања, но администрацијата е трома и тоа мислам дека ги нервира сите стопанственици, а многу од нив поради тоа се откажуваат од понатамошни чекори кои му се нужни на нашиот живот. Сигурен сум дека големиот проблем на невработеност би се ублажил со квалитетниот развој на стопанството. Многу работи треба да се упростат, скратат и поедностават, секако без доза да се врши злоупотреба.

Од друга страна, мислам дека немаме доволно квалитетни идеи за профитабилни вложувања кои исто така ќе ни ја подобрат економијата, а охрабрувачките реклами на ова поле ги сметам за позитивни.

 Колку руската компанија Солвеј, која е сопственик на Бучим, има инвестирано досега во компанијата?

За дел од ивестициите веќе кажав. Конкретно, Солвеј инвестира секоја година просечно по 5-6 милиони евра и тука лежи одговорот за континуираното остварување добри резултати. Нашиот сопственик, за разлика од многу други, прво дава па бара. Во земјава има и такви кои купуваат фирми, извлекуваат од нив што може да се извлече и исчезнуваат. Тоа не е добро за Македонија.

 Кои се Вашите идни планови за Бучим? Инвестиции, вработувања?

Во претходните прашања веќе споменав за инвестициите кои досега се направени и кои треба да се направат. Но, фактот дека имаме направено долгорочен план за развој на Бучим, дека постојано се инвестира во одржувањето на постоечката опрема и набавка на нова опрема, ме прави сигурен дека резултатите нема да изостанат.

Отворањето на новите рудници ќе резултира со вработување, концесиски надомест и сите благодети кои ги носат новите инвестиции.

http://www.kapital.com.mk/mk/magazin/79832/investiciite_se_zasluzhni_za_dobrite_rezultati_na_buchim.aspx