Зонско паркирање во Скопје

Ќе воведеме ред во паркирањето

Точно е дека можеби прво требаше јавниот превоз да се среди, но ако некој не повлече иницијатива, работите ќе стојат во место. Ние почнавме, иако сме свесни дека ќе има отпор кај граѓаните

Најавата од Јавното претпријатие „Градски паркинг“ за воведување на зонското паркирање во центарот на градот ги крена скопјани на нозе. Граѓаните негодуваат што ќе нема бесплатно паркирање, за високите цени, за тоа што ќе мора да плаќаат и за место пред сопствената зграда. Љупчо Јованов, директор на „Градски паркинг“, вели дека со новиот систем ќе се воведе ред во паркирањето. Тој се надева дека и останатите претпријатија ќе го следат нивниот пример, па сите ќе придонесат за решавањето на проблемите со сообраќајниот хаос во Скопје.

- Со зонското паркирање ќе се стави ред во паркирањето. Главната идеја со зонско паркирање е да се воведат или да се обезбедат повеќе паркинг-места и поголема фреквенција на возила. Тоа значи секој што има потреба да заврши некоја обврска, се задржува само два часа и потоа му го ослободува местото на друг. Така секогаш ќе има место за паркирање. За граѓаните што сакаат да останат во центарот подолго од два или четири часа, има посебни паркиралишта. Со зонското паркирање ќе се одредат точните места каде може да се паркира. Тоа може да биде на тротоар или на улица, но само ако возилата не влијаат на сообраќајот и да не се на места каде што минуваат пешаци, велосипеди или на пристап за лица со посебни потреби. Се надевам дека веќе нема да има возила во паркови, во зеленило, на велосипедски или на пешачки патеки.

*Која е предноста на зонското паркирање и кои поволности ќе ги добијат граѓаните?

- Наша тенденција е во центарот на градот на нема повеќе бесплатно паркирање. Живееме во град и треба да создаваме урбани навики. Ако некој нема пари да плати паркинг за да оди на работа, тогаш ќе користи јавен превоз. Точно е дека можеби редот беше прво јавниот превоз да се среди, но ако некој не повлече иницијатива, работите ќе стојат во место. Ние почнавме, иако сме свесни дека ќе има отпор и револт кај граѓаните. Тоа се случувало и во Белград и во Загреб. 

* Но, во тие градови јавниот превоз се врши и со трамваи, тролејбуси, а не само со стари и бавни автобуси.

- Наша тенденција е „Градски паркинг“ да стане современо јавно претпријатие. Ако чекавме другите јавни претпријатија да ја завршат работата пред нашата, тогаш ни во следните пет години ќе немаме ред во паркирањето. Некој мора да почне. Ова е лекција и за градските власти и за граѓаните, за сите нас. Треба да се навикнеме на урбано живеење. 

* Што добиваат граѓаните со тоа што ќе платат 90 денари за два часа паркинг. Сигурно паркинг место, обезбедување или...?

- Никаде никој не гарантира место за паркинг, освен ако не се закупи.

Во третата зона возилото може да остане неограничено, ако сака и цел ден, но ќе плаќа по 25 денари од час. Во првата зона дозволени се два часа паркинг, но секој час чини по 45 денари. 

* Како граѓаните ќе ги препознаат дозволените места за паркирање?

- Местата за паркирање ќе бидат одбележани со бели ленти на асфалтот, со сообраќајни табли и со знаци. За сите други потребни информации таму ќе бидат контролорите за да ги објаснат нејаснотиите. 

* Дали со зонското паркирање ќе бидат опфатени и другите општини?

- Секогаш ќе има три зони, но црвената, најскапата, нема да остане во овие рамки. Таа понатаму ќе станува се' поголема. Тоа значи дека жолтата и зелената ќе добијат нови граници, во другите општини. Планот е да се опфати целиот град. На дел од градот ќе се поставуваат и т.н. паркомати. Би требало зонското паркирање да се воведе во сите градски општини, особено каде што има голема фреквенција на луѓе. На пример, околу трговскиот центар „Бисер“ во Аеродром. Поентата е да се организира паркирањето и да се избегне метежот. Но, прво ќе треба да се ослободи јадрото на градот. Зонско паркирање ќе се спроведе само на паркинзите што ги одредува Градот. Паркинзите што го направила општина не можеме да им ги одземеме. 

* Дали ќе се прошируваат зоните?

- В година би требало да се дефинираат зоните. Прво ќе го минеме нивото на едукација кај граѓаните. Тие треба да стекнат навика каде и како треба да паркираат. Сега, во првата зона дозволивме паркирање ограничено на два часа, но за една година ќе биде ограничено на еден час, во втора зона на два часа наместо досегашните четири и во третата - три часа. Таму каде што има сообраќаен проект, одобрен од Градот и од Министерството за внатрешни работи, ќе има зонско паркирање. Се разбира, зонското паркирање не подразбира паркинг на возила на сите тротоари и пешачки патеки, туку на површините каде што е можно. Тоа ќе се наплаќа по тарифникот за одредени зони. На пример, тротоарите на улиците Ленинова и Орце Николов наскоро ќе влезат под режимот на зонско паркирање. 

* Како ќе плаќаат оние што постојано живеат во центарот на градот?

- Станарите што живеат во центарот ќе треба прво тоа да го докажат по основа на жителство и со сообраќајна дозвола. Нивното возило прво ќе треба да се евидентира. Еве еден пример како Белград и Загреб го решија проблемот со нерегистрирани возила. Значи, ако возилото не е регистрирано, не може да се паркира. Ако граѓаните живеат на една адреса, а личните документи им се на друга, нема да можат да добијат привилегирана цена.

*Колку ќе трае кампањата и што треба граѓаните да знаат?

- Толеранцијата за бесплатно паркирање ќе биде до 15 септември, а до 1 октомври бесплатно ќе биде секое прво паркирање. Постојат два начина на плаќање: преку мобилен телефон и преку два типа картички со грепки.

Картичките што се пуштени во промет може да бидат за еден или за два часа паркирање. На пример, ако некој сака да паркира еден час, ќе си купи таква картичката, ако некој сака да паркира три часа, на видно место ќе стави две или три картички - три по еден час или една од два часа и една од еден час. Ова се однесува само на тие што ќе плаќаат со картичка. Ако се плаќа по мобилен телефон, тогаш правило е да се испрати порака, тогаш операторот враќа со СМС дека повикот е регистриран и се' додека возачот не прати порака дека го напушта паркингот, се наплатува секој час. По истекот на дозволеното време операторот праќа предупредувачка порака дека за 15 минути треба да се напушти паркингот. Ако и тогаш возачот не го стори тоа, ќе биде казнет. 

* Како ќе се плаќаат казните?

- Казните ќе се наплатуваат исклучително преку судовите, ниту преку мобилен телефон, ниту преку полиција. Ако контролорите забележат неправилност, според регистарскиот број на возачот му издаваат доплатна казна. Казната за првата А-зона е 1.300 денари, ако прекршокот е во Б-зона казната е 1.000 денари, а во третата - 700 денари. Овие казни се однесуваат и на оние возачи што непрописно ќе паркираат или ќе зафатат повеќе паркинг или места резервирани за лица со хендикеп. Од мобилен телефон се земаат само пари за паркирање. Парите одат во касата на „Градски паркинг“ и потоа се распределуваат.

* Како се формирани цените?

- Од постоењето на „Градски паркинг“ до денеска направивме анализа и на таа основа формиравме реална цена за зонското паркирање. Нашиот предлог го прифати Советот на Град Скопје. Цената е како во Загреб и Белград. 

* Дали поради зонското паркирање ќе се зголемат цените на веќе постојните паркинзи?

- Не верувам дека цената на паркинзите ќе се зголемува. Има делови од градот кои треба посебно да се третираат, на пример, паркингот на улицата Максим Горки, но за тоа ќе размислуваме дополнително.

Зонското паркирање ги испразни паркиралиштата

Грепките вчера ги немаше во продажба, а граѓаните плаќаа за паркинг само со СМС-пораки

Снежана Калабакова

Зонското паркирање почна, но за голем дел од скопјани се' уште е нејасно како, каде и на колку време можат да ги паркираат своите возила во централното градско подрачје. Веројатно поради тоа паркиралиштата кои се дел од зонското паркирање деновиве се полупразни. Некои од граѓаните што ги затековме вчера околу паркиралиштата од првата зона се прашуваа дали ќе треба да излегуваат од состанок за да го продолжат времето за паркирање и колку пати ќе можат да го сторат тоа.

Иако главната цел на зонското паркирање е помалку возила да се паркираат во централното подрачје, со новиот начин на организирано паркирање особено се вознемирени оние чии работни места се во центарот на Скопје, па веќе прават математики колку скапо ќе ги чини ако во текот на целиот месец доаѓаат на работа со автомобил. Дотолку повеќе што немаат друга алтернатива, бидејќи, освен старите и искршени градски автобуси, во Скопје нема никаков друг превоз, нема брза подземна железница или трамвај, како што е тоа случај во европските градови.

„Не знам како ќе функционира ова за вработените во централното подрачје, бидејќи на своите работни места се по осум и повеќе часа. Како можат тие да се приспособат на овој систем на паркирање од два часа, дали ќе биде со продолжување, бидејќи тоа ќе биде огромен трошок за нив“, се прашуваше вчера Неџди Селами.

Засега само малкумина граѓани лесно се снаоѓаат во зонското паркирање. Вчера се паркираа исклучиво со праќање СМС-пораки, бидејќи грепките ги немаше во продажба. Се добива впечатокот дека ЈП „Градски паркинг“, заедно со граѓаните, во од ќе ги решаваат проблемите што почнаа да се појавуваат уште на првиот ден од воведувањето на зонското паркирање.

За сите нејаснотии кои вчера ги имаа оние што се паркираа на паркингот спроти полициската станица „Беко“, тука беа контролорите на претпријатието. Тие им помагаа на неинформираните граѓани, па дури и им ја пишуваа и содржината на СМС-пораката за паркирање.

Скопјанката Фанка Додевска рече дека од медиумите се информирала за зонското паркирање. Таа ги прашуваше контролорите како да се паркира ако нема мобилен телефон, бидејќи вчера во трафиките ги немаше и билетите-грепки.

Контролорите тврдат дека граѓаните не се жалат на висината на цената за паркирање. Дури велат дека зонското паркирање сега им дава повеќе шанса за паркинг-место на станарите кои живеат во централното градско подрачје, бидејќи сега месечно ќе плаќаат 200 денари за паркинг, додека претходно плаќале по 40 денари за цел ден паркирање на градските паркинзи. Сепак, месечната претплата не им гарантира слободен паркинг во секое време, а доколку сакаат резервирано место, може да го обезбедат со посебна дозвола. Но, таа ќе ги чини 10.000 денари.

Скопјанецот Никола Максимовски живее во централното градско подрачје на булеварот „Маркс и Енгелс“. Тој го поддржува новиот принцип на паркирање, кој одамна постои во светските метрополи од каде што тој имал само позитивни искуства. Сега вели и во Скопје прв пат му се случило за пет минути да најде паркинг и да оди на состанок.

„Не знам каде слушнав или прочитав за зонското паркирање во Скопје и сметам дека идејата е добра. Почнуваме да се однесуваме европски и добро е што одиме да се приближиме до европските стандарди. Само така ќе се среди хаосот во паркирањето. Добро е што може да се изврши наплата и по мобилен телефон, а како треба да се напише пораката, ќе ми кажат контролорите“, ни изјави Михаил Мерџановски-Џони, адвокат од Струга, кој вчера беше дојден во Скопје службено.

Контролорите на паркингот кај ТЦ „Плаза“ велат дека засега граѓаните преку СМС-пораки уредно си плаќаат паркирање. Не знаат зошто толку брзо, уште по првиот ден, снема грепки, но тврдат дека наскоро во трафиките ќе има нова серија билети-грепки. Сепак, не можат да прецизираат кога ќе биде тоа.