Фасади (општо)

Излупени и сиви, стари фасади на дотраени објекти, малтер кој се рони и плочки што се закануваат да паднат врз нечија глава се уште го нагрдуваат Скопје. На атрактивни локации низ градот и натаму паѓаат во очи згради стари триесетина и повеќе години, кои го загубиле некогашниот сјај и иако делови од нив умешно се прекриваат со огромни рекламни платна, онаму каде што ги нема, ѕирка грдотија во секоја смисла на зборот. Еден од примерите е комплексот Градски ѕид, кој како градба составена од повеќе станбени блокови и кули никогаш не бил реновиран. Засега ниту локалните власти, ниту институциите за заштита на културно наследство или станарите на зградите не ја преземаат грижата за градските фасади, па градбите остануваат препуштени на забот на времето. Поранешниот главен градски архитект, Никола Велковски, а сега советник во градското собрание, кој учествувал во реновирањето на фасадите пред неколку години, смета дека ваквите зафати се потребни за Скопје. - Направивме идејни проекти за најголем дел од дотраените градби, со колоритни решенија. Целта беше да се инвестира заедно со куќните совети во промена на излупените и стари фасади. Тоа е добро и континуирано треба да се работи за одржување и за освежување на ликот на градот “ вели Велковски. Според него, станарите треба еднаш за секогаш да сфатат дека нивна обврска е да си ги одржуваат објектите чиишто сопственици се. Тоа е потребно и поради сигурноста и безбедноста на граѓаните, затоа што под некои згради е опасно да се минува кога фасадата се лупи и паѓа. За него не е праведно жител од Автокоманда преку даноците да плаќа за промена на фасада на некоја зграда во центарот на градот. - Многу од станарите, на пример, го издаваат фасадниот простор за реклами, а потоа парите од нив не ги вложуваат за надворешно одржување. Градот и сите општини, а не само Центар, треба да помогнат во делот на проектирањето, па и со помал процент во финансирањето, но не смеат да ги амнестираат граѓаните од обврската “ нагласува Велковски. Тој вели дека Градскиот ѕид е заштитен со Законот за споменици како авторски објект, односно дело на јапонскиот архитект Кензо Танге. Но Заводот нема ингеренции да ја преземе грижата за нив, туку само да изработи или да одобри проект. Градоначалникот Коце Трајановски во својата програма за работа има вклучено проект за реновирање фасади во централното градско подрачје. - Работата е во иницијална фаза. Сакаме да изработиме идеен проект, да видиме кои се тие објекти, што не значи дека истите ќе влезат во крајниот проект, да направиме финансиска конструкција и да видиме кои се начините на изведба. Нормално дека ќе бидат консултирани и граѓаните, но за нивниот финансиски удел не можеме сега со сигурност да кажеме. Би се почнало од централното подрачје, од оние згради кои се во најлоша состојба, па потоа би преминале, условно кажано, и на периферијата на градот “ вели Неделчо Крстевски, портпарол во Град Скопје. Фасади на триесетина објекти на улиците Димитрија Чуповски, Македонија и во Старата чаршија се реновираа во мандатот на градоначалникот Ристо Пенов, а беа потрошени околу 500.000 евра од градскиот буџет. Со смена на власта и доаѓањето на неговиот наследник Трифун Костовски, оваа акција запре бидејќи властите сметаа дека обврската треба да си ја извршуваат куќните совети.

Сината кула во Карпош, конечно, ќе се обновува

Реновирањето се очекува да почне до крајот на есенва, деновиве ќе се распише тендер за изведувач

Општина Карпош одлучи да ја санира фасадата на сината кула на аголот на булеварите „Партизански одреди“ и „Октомвриска револуција“. Одлуката е резултат на неодамнешниот јавен повик до граѓаните и куќните совети од територијата на Карпош да аплицираат за разубавување на фасадите на станбените згради. Акцијата ќе ја реализира Општината под мотото „Да го вратиме сјајот на старите фасади“.

Освен за оваа фасада, до надлежната општинска комисија пристигнале предлози за вклучување во акцијата на уште 12 згради. Градоначалникот Стевчо Јакимовски вели дека сината кула е првата што ќе биде обновена, а наскоро ќе биде одлучено уште колку и кои згради со општински пари ќе добијат обновен лик на надворешноста.

„Оваа фасада имаше 234 поени по основа на критериумите што ги земаме предвид за една зграда да се вклучи во акцијата. Од сите доставени апликации, таа имаше најфреквентна местоположба, една е од најстарите и со најголем број станови. За десетина дена ќе распишеме тендер за изведувач за обнова на фасадите, а најдоцна до крајот на есенва очекувам да почнеме со реализација на акцијата на терен“, вели Јакимовски.

Тој информираше дека наскоро ќе биде одлучено кои други фасади ќе бидат вклучени во општинската акција. Во игра се и три згради на улицата „Никола Русински“, две на улицата „Јуриј Гагарин“ и по една зграда на „Женевска“, „Веселин Маслеша“, „Вич“, „Миле Поп Јорданов“, „Бранислав Нишиќ“ и на „Разловечко востание“.

За почеток на акцијата, Општината од сопствениот буџет има издвено 15 милиони денари. Колку ќе чини обновата на излупената фасада на сината кула, ќе зависи од доставените понуди на тендерот.

Ова ќе биде втора шанса една од најпрепознатливите згради во Карпош воопшто и во Скопје, конечно, да биде подновена. Идеја за реновирање на надворешноста на зградата потекна уште од времето на градоначалникот Андреј Петров, но поради недоразбирања со дел од станарите, таа никогаш не се реализираше. (Дс.Т.)

Четири згради се избрани како приоритетни од листата на општина Карпош за реновирање на надворешните фасади. Општинските власти информираа дека на нивниот конкурс за менување на фасадите на старите згради се пријавиле 12 куќни совети и по бодувањето кое го направила комисијата, избрани се четири кои примарно ќе се реновираат. Тоа се сината кула на булеварот Октомвриска револуција, односно спроти бензинската пумпа на „Макпетрол“ во Карпош 2, зградата на Партизански одреди број 81, станбен објект на улица Никола Русински број 4 и кулата на улица Јуриј Гагарин број 25, поточно до Министерството за економија. Сите објекти датираат од 60-тите и 70-тите години на 20 век.  

Како приоритети ги земавме зградите кои беа во најлоша состојба и кои добија најмногу поени според определените критериуми. Мислам дека нема некој што не ја забележал онаа румунска кула спроти бензинската пумпа која изгледа како излупено велигденско јајце - изјави градоначалникот Стевчо Јакимовски. Тој објасни дека кога ги примале апликациите од куќните совети, добиле различни предлози од граѓаните за тоа како да се финансира реновирањето. - Тоа значи дека станарите работеле на овој проблем и не им е сеедно што фасадата им се рони или што паѓаат плочки од нивната зграда. Имаше граѓани кои предлагаа да учествуваат во промена на прозорците затоа што и тие се дел од фасадата, потоа киријата од фирмите кои закупиле простор во зградата да ја собираат на општинска сметка за нова фасада или самите да издвојат средства од сопствен буџет или, пак, да најдат спонзори - рече градоначалникот Стевчо Јакимовски. 

Како следен чекор тој најави дека ќе се направи премер и пресметка за сите згради за да се одлучи дали ќе се примени поскапа варијанта со фасада која вклучува и изолација или, пак, ќе се постави само обична фасада, што е поевтино. Градоначалникот на Карпош најави дека во проектот ќе се вклучи и Град Скопје и дека со последниот ребаланс на буџетот биле издвоени средства за таа намена. Во градот потврдија дека со ребалансот е внесена ставка за реновирање фасади, односно тоа е ставката за одржување на згради, осум милиони денари- Точна спецификација за кои фасади ќе се наменат средствата ќе биде дополнително направена - одговорија од Одделението за односи со јавност. За овој проект во буџетот на општина Карпош за 2009 година се обезбедени 243.000 евра.

http://www.vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=0&tabid=1&ArticleID=124513&EditionID=1844