Меѓуградски автобуски превоз

Рада И. Маневска

Со автомобили, со комбиња и со минибуси, без лиценца се превезуваат патници низ цела Македонија, реагираат превозниците, кои легално ја работат со оваа работа. Според нив, нелегалните собираат 40 проценти од профитот на легалните фирми, не ги осигуруваат патниците и не плаќаат никави давачки кон државата. Легалните превозници од 2013 година ќе имаат дополнителна обврска да ја докажат својата солидна финансиска состојба, со капитал што ќе биде депониран како резерва во висина од најмалку 9.000 евра за првото возило што го поседуваат и по 5.000 евра за секое наредно возило. Тоа за нив ќе биде и дополнителен товар, кој ќе влијае на рентабилноста. - Секој поголем издаток е проблем за фирмите, кои се занимаваат со превоз. Оние кои сакаат да добијат лиценци ќе мора да ги искористат законските можности за да обезбедат финансиска солвентност. Тоа можат да го направат преку банкарски гаранции, недвижен имот или на друг начин, во зависност од тоа што се ќе може да влезе во финансиската стабилност - вели Ѓорѓи Вчков, претседател на здружението за патен сообраќај при Стопанската комора. Според него, оваа обврската, сепак, дава гаранција дека лиценцираните превозници се безбедни превозници. Но, за превозниците во патниот сообраќај главен проблем се уште се дивите превозници. - Лиценците и финансиската стабилност на превозниците требаше да обезбедат ред во патниот сообраќај, но и покрај тоа, на нашите патишта се уште возат повеќе од 2.000 диви превозници, кои собираат 40 проценти од бруто-приходот на легалните превозници - вели Горан Трпковски од Здружението на автопревозници од источниот регион. Со овие превозници, вели Трпковски, е ризично да се патува бидејќи не плаќаат осигурување, не издаваат фискални сметки, немаат постојан возен ред, што се предуслови за превоз на патници. - Во просек, од Велес, Штип и од Кочани до Скопје со патнички возила, комбиња или со мали автобуси, дневно се превезуваат по околу 2.400 патници на кои им се наплатуваат по 100 денари во една насока. Тоа значи дека дневно кај нив се слеваат по околу 500.000 денари, а тоа значи дека државата за еден ден губи околу 100.000 денари - објаснува Трпковски. Во ваква состојба легалните превозници не можат да ги покријат трошоците, кои ангажираат околу 80 проценти од обртните средства. - Меѓу 30 и 35 проценти во трошоците учествува горивото, а на осигурувањето на патниците оди 40 проценти од парите. При експлоатација на 60 проценти од автобусите, приходот што го остваруваме не го покрива трошокот за вработените, а уште помалку да можеме да го обновиме возниот парк - вели Трпковски. Превозниците се изненадени што државата нема желба да го спречи превозот на диво, со што на ризик ги остава граѓаните, кои се превезуваат со нив, но губи и добар износ на пари, кои би ги собрала во буџетот. Не се задоволни ниту од резултатите, кои ги имаат инспекторите, но и од судовите кои бавно или скоро и да не ги решаваат споровите што се водат против нелегалните превозници на патници. - Споровите се водат по три до четири години, а во меѓувреме истите сопственици на возила превезуваат патници и остваруваат нелегален приход - вели Трпковски. 


Туристичките агенции нема да продаваат билети


Со измените на Законот за превоз во патниот сообраќај на туристичките агенции им се скратува правото да продаваат автобуски билети. Законодавецот пропишал дека билети за автобуски превоз на патници можат да се продаваат само на автобуските станици. 
- На овој начин проблем ќе имаат само патниците, кои во туристичките агенции ќе уплаќаат аранжмани, а потоа ќе треба да купат билети за превоз во автобуските станици - вели Ѓорѓи Вчков, претседател на здружението за патен сообраќај.