Културно наследство и археологија (општо)

Originally posted by user8642 Супер ако е толку стара и ја избушиле пред 30-40 години за цефка. Пошто во римско немале такви пола-цол штопни ?! Може да е камен пренесен од околу селото некогаш порано во инсторијата, а зиписот и пронаоѓањето официјално да е некогаш заведено дека е тука најден каменот.

Инаку, според еден мој пријател, поранешен археолог, ова е пример за „сполија“ (https://en.wikipedia.org/wiki/Spolia), т.е. кога дел од одредена стара градба ќе биде вметнат во релативно понова градба. Има бројни примери за тоа низ светов, а и кај нас. Инаку, римските надгробни плочи и немаат некоја голема археолошка вредност од причина што ги има стотици, па и илјадници (барем така ми е кажано). Порано се чудев зошто стојат пред Музеј на Град Скопје, оставени на временски неприлики.

И, додека сме кај римските надгробни плочи и споменици, на патот за Злокуќани, меѓу Скупи и Злокуќани, има ископана дупка со неколку римски гробови што си стрчат од земјата. Еве неколку мои фотки од мај годинава:

Луѓето едноставно не биле свесни дека носат тие камења вредност. Од денешен аспект ние цениме културно наследство и го прибираме по музеи зашто сме се издигнале како цивилизација малку над основни биолошки потреби. Огромна маса од луѓето до пред само 100тина години на европските простори немаа време за уметност и културно наследство. Едноство лгедаат коцкаст камен и си вика супер овој не мора да го делкам плус. Едноставно не им значи, пред очи му е вредноста ама не ја гледа. Може би некоја цивилизација за 100 години ќе се чуди како денес правиме нешто ние за што не сме ни свесни дека од тој аспект и временска дистанца ќе изгледа како целосна глупост. Не се криви луѓето во тие историски периоди. Има да случаеви каде намерно е уништувано наследство, ама ваквиот начин на сполија е сосема безидеолошки, практична употреба на материјали. Па по македонски села ќе најдеш амбари големи ќупци за жито што се во употреба, а ги имаат луѓе случајно најдено по ниви.

Зебрњак. Навистина штета што вакво ремек дело стои уништено и помалку запоставено; не би било лошо нашите и српските власти да склучат некој договор за реставрација, развој и заедничко одржување на Зебрњак и Прохор Пчињски (вкл. и непречени прослави и собири од државни и приватни ентитети од двете земји на двете локации).

Originally posted by Mjavko Знаеш ли што значи Зебрњак за македонскиот народ... Окупација и терор од србските чети... оо влегување на србите во Македонија настанува два големи колежи еден во Кавадарци и еден во Охридско... споменикот е таман како што изгледа... срушен за да покаже дека окупаторите мора да си заминат..

Јас сум од Куманово, и да точно се согласувам со тебе. Или треба до темел да се сруши со цел да се справиме со локалниот вроден србизам во околината -сосе Скопје, или да се реизгради како национален македонски симбол на слобода! Можеби ова ви збучи радикално, ама во како што Грција се има справено со Отоманското наследство така треба и ние.

Да, можеби е симбол на окупација и на владеење во некое друго време, но тој објект е прогласен за културно наследство и со тоа треба да си биде конзервиран со што се согласувам со Staro Skopje.

Воедно, овој објект е само дел од неколкуте споменици на култура од тој период. Другите се Спомен-костурницата во Удово и Црквата „Св. Петар“ на Кајмакчалан.

ПРЕМАЧКАНА ФРЕСКАТА НА СЛИКАРОТ ПАВЛЕ КУЗМАНОВСКИ ВО ТЕТОВСКАТА ГИМНАЗИЈА „КИРИЛ ПЕЈЧИНОВИЌ“ AddThis Sharing Buttons Share to Facebook Share to TwitterShare to PinterestShare to ViberShare to Печати 1759 8 јуни 2021 Тетово, (САКАМДАКАЖАМ.МК) ПРЕМАЧКАНА ФРЕСКАТА НА СЛИКАРОТ ПАВЛЕ КУЗМАНОВСКИ ВО ТЕТОВСКАТА ГИМНАЗИЈА „КИРИЛ ПЕЈЧИНОВИЌ“Од уличиштето велат дека фреската ја премачкале оти била оштетена и не била од национално значење. (Фото: СДК.МК) На ѕидот во тетовската гимназија Кирил Пејчиновиќ до неодамна стоеше голема фреска, дело на сликарот Павле Кузмановски. Фреската веќа ја нема бидејќи со реконструкција на училниците во гимназијата која е во тек, фреската е премачкана со малтер и боја, па сега на нејзиното место се наоѓа безличен бел ѕид. „Жалосно е кога се уништува уметничко дело, уште пожалосно што тоа се случило во една образовна институција која треба да ги воспитува учениците како да ја препознаат и почитуваат уметноста. Фреската е правена во периодот јануари- февруари 1966 година. Тогаш ја подготвував мојата дипломска работа на Академијата за применета уметност во Белград, па го замолив тогашниот директор на гимназијата Методија Пачаџиев, дали можам бесплатно да напрвам една фреска. Директорот беше одушевен од таа идеја. Ѕидот беше подготвен за цртање на фреската од страна на тогашните мајстори молери предводени од мајстор Вангел. Фреската беше изработена во модернистичко-кубистички стил а јас и дадов име ‘Образование‘ што одговара на установата каде е поставена. Иако бевме договорени делото да го направам бесплатно, наставничкиот совет на гимназијата донел одлука да ме наградат за делото и тогаш ми дадоа 50.000 динари, што беше во висина на мои тогашни речиси пет месечни стипендии“, вели авторот Кузмановски Тој вели дека локалната власт во Тетово вака се однесува и со други негови дела. „Еден мој голем пејзаж со сончогледи, кој со години стоеше кај скалите во зградата на Општина Тетово исто така е отстранет. Разбрав дека негде е зафрлен во некоја несоодветна просторија. Исто така во Општината имав и пет други слики од Тетово за кои сѐ уште не знам дали се таму“, вели Кузмановски. Негрижата за ова уметничко дело во гимназијата Кирил Пејчиновиќ постоела повеќе години наназад кога се дозволило неисправен олук да општети дел од фреската, а никој не се погрижил да го санира оштетувањето и да го заштити уметничкото дело. „Ја премачкавме затоа што целата слика беше оштетена од водата која течеше од олуците. На едно место падна и дел од ѕидот. Така било со години. Немаше никаква можност за реконструкција. Тоа уметничко не беше од национален карактер за државата. Јас за ова се консултирав со инспекторите од Тетово. Тие дојдоа, ја видоа состојбата и ми кажаа дека тоа не е од национално значење“, изјави Теута Лала, директорка на гимназијата Кирил Пејчиновиќ во Тетово. https://sdk.mk/wp-content/uploads/2021/06/Freskata-od-Pavle-Kuzmanovski-2000x711.jpg